Analiza wiersza "Oczy". Władysław Broniewski
Warto przeczytać: {ln: Jak analizować wiersz? ' Jak dobrze interpretować i analizować wiersz?} oraz {ln: Środki poetyckie ' Dowiedz się więcej o środkach poetyckich}
1. Analiza tytułu wiersza:
Sam tytuł nie ujawnia nam dokładnie podmiotu lirycznego . Nie wiemy czy mówi to żołnierz, lekarz, głowa państwa czy prosty człowiek. Dosłownie tytuł oznacza narząd wzroku, który posiada każda istota ziemska. Możemy więc przypuszczać , że ukazane zostanie to co widzimy, a przez to wyrażone zostaną nasze uczucia i emocje.
2. Środki stylistyczne w wierszu:
-epitety(np. Gałąź majową, białą; stóp gniewnych; szumy ciepłe)-wzbogacają obrazowość , ujawniają stosunek do I wojny światowej
-wyliczenie(np. radośnie, wysoko, śmiało)-wypisanie konkretnych emocji towarzyszących ludziom
-personifikacja (np. „Zawołają w zielonym dymie szumy ciepłe”, „Moje oczy polecą w błękit)-podkreślają udział natury i człowieka
-porównanie(np.” U stóp gniewnych jak psy się położą oczy wierne, oczy bezbronne) –pokazanie wielkich rzeczy, z którymi Polacy sobie nie radzili
-powtórzenie(oczy)-podkreślenie treści
3. Data powstania wiersza i biografia poety
Najważniejsze wydarzenia w życiu Władysława Broniewskiego do roku 1927:
• W 1915 r. Władysław Broniewski wstępuje do Legionów Piłsudskiego.
• Udział w wojnie polsko-bolszewickiej, za zasługi wojenne Broniewski otrzymał Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari i czterokrotnie Krzyż Walecznych.
• Nie był zadowolony z reform w powojennej Polsce co spowodowało zradykalizowanie jego poglądów.
• W 1923 roku został członkiem Związku Niezależnej Młodzieży Akademickiej związanej ideologicznie z PPS. Nawiązał kontakt z Uniwersytetem Ludowym, gdzie poznał działaczy lewicy: m.in. Jana Hempla, Witolda Wandurskiego i Stanisława Ryszarda Standego.
• W grudniu 1923 r. został sekretarzem tygodnika „Nowa Kultura" zajmującego się analizą dotychczasowego dorobku kultury polskiej i rozważaniami nad nową sztuką oraz kulturą proletariacką.
• Na początku 1925 r. Broniewski wydał pierwszy własny tomik wierszy „Wiatraki”.
Rok 1927 w życiu Władysława Broniewskiego:
1. W 1927 Władysława Broniewskiego wydał swój drugi tomik poezji "Dymy nad miastem", który wywołał burzliwe dyskusje.
2. W ,,Dymach nad miastem” obok takich wierszy jak wierszy: „Czerwony sztandar”, „Do towarzyszy broni", „Szpicel", „Na śmierć rewolucjonisty", znalazły się też wiersze bardziej osobiste: „O sobie samym", „Poezja", „Zwycięstwo", oraz całkiem osobiste: „Kabała", „Oczy", „Srebrne i czarne", „O radości", związane z wielką miłością do Janiny Kunig.
3. W 1927 Władysław Broniewski pobrał się z Janiną Kunig.
4 . Adresat liryczny wiersza
w wierszu nie jest określony. Forma wypowiedzi lirycznej może sugerować, że będą to czytelnicy wiersza.
5. Pojęcia trudne i kluczowe w wierszu
Pojęcia trudne – brak
Pojęcia kluczowe : oczy, maj, październik
6. Treść wiersza
a) strofa I – podmiot liryczny, mówi o białej gałęzi majowej, prawdopodobnie ma tu na myśli drzewo, które zaczyna kwitnąć i jest pełne białych kwiatów. Będzie szczęśliwy, popatrzy w błękit – w niebo. Będzie ładna pogoda, cały świat będzie cieszył się z nim. Wydarzy się to w maju, kiedy cała przyroda zacznie żyć, drzewa zakwitną na nowo po długiej zimie, wszystko będzie kolorowe. Świat będzie się „śmiał”.
b)strofa II – Wszędzie będzie zielono, wszystko zakwitnie, będzie ładna pogoda, ciepło, powieje delikatny, ciepły wiatr. Niebo będzie mu przypominać „imię żeńskie”, czyli jakąś kobietę. Kobietę znajomą i niedobrą. Słowo oczy może symbolizować tu oczy kobiety, lub ja samą.
c) strofa III – niestety nadejdzie później październik, niebo się zamroczy, już nie będzie tak słonecznie, nic nie będzie tak jak było w maju, leczy wystarczy mu, że ona, jej oczy popatrzą na niego i znów poczuje się tak dobrze jak w maju, te oczy pomogą przezwyciężyć cały październikowy mrok. Jej wzrok będzie słodki, czyli serdeczny, pełen radości.
d) strofa IV – zdaje sobie jednak sprawę, że nic nie pomoże, nadal będzie październik. Bolą go słowa wypowiedziane w maju, wonne, czyli słowa, które ewidentnie przypominają mu piękny, słoneczny, i pełen pozytywizmu i optymizmu maj. Jest zły, że to wszystko przeminęło. Położą się obok niego ‘jak pies, oczy wierne, bezbronne”- położy się osoba wierna i bezbronna, która nic nie będzie mogła zaradzić na taką kolej rzeczy, jedyne co to będzie mu wierna. Nie zostawi go.