Analiza obrazu: "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga
Epoka:
przełom średniowiecza i renesansu - lata 1465-1471
obecność motywu Deesis
motyw Sądu Ostatecznego
technika:
malarstwo olejne na desce
forma:
tryptyk - obraz/ołtarz składa się z trzech części - największej - centralnej i dwóch bocznych
[penaptyk - ołtarz pięcioczęściowy; poliptyk - ołtarz wieloczęściowy]
Przestrzeń obrazu
Jezus w centrum uwagi
biała lilia (po prawej stronie głowy Jezusa) stanowi symbol Zwiastowania i oznacza błogosławieństwo, dobre uczynki, nagrodę
rozpalony miecz (po lewej stronie głowy Jezusa) stanowi symbol wygnania z raju, oznacza zło, grzech i potępienie
tęcza - symbol przymierza Boga z Ludźmi (Noe)
złota sfera (Jezus na niej stoi) -oznacza, świat, któego władcą jest Chrystus
czerwona szata - symbol męczeńskiej śmierci, władzy królewskiej
Natura:
związana jest tylko z dobrem (kwiaty rosnące przy kryształowych schodach są alegorią przymiotów, które muszą posiadać zbawieni), po stronie piekła jest tylko goła ziemia
biała lilia (po prawej stronie głowy Jezusa) stanowi symbol Zwiastowania i oznacza błogosławieństwo, dobre uczynki, nagrodę
pomarańczowa lilia (przy kryształowych schodach) - symbol męczeństwa
stokrotki (przy kryształowych schodach) symbolizują pokorę
fiołki (przy kryształowych schodach) oznaczają skromność
Kamienie
na piersi Archanioła (korale - męczeństwo, diament - wytrwałość, rubiny - altruistyczna miłość (caritas), perły - niewinność)
kryształowe schody - czystość
diabły
są różne, co stanowi alegorię grzechów, za które potępione dusze trafią do piekła
diabeł ze skrzydłami motyla - niestałość - walczy w głębi obrazu z aniołem o duszę
diabeł w rudym futrze - obżarstwo i pijaństwo - w prawej części tryptyku na środku
diabeł z ryjem dzikiej świni, znajduje się wyżej i trzyma kobietę i mężczyznę (grzech cudzołóstwa)
diabeł o skrzydłach ćmy wyżej - nieczystość
diabeł o twarzy małpy - w prawym dolnym rogu - symbolizuje wszelkie zło
Kompozycja:
Dominantą kompozycyjną wydaje się krąg, w którego centrum znajduje się Jezus. Tych kręgów jest kilka:
- Jezusa otaczają apostołowie, Maria i Jan Chrzciciel
- za Sędzią widać tęczę
- wokół głowy Jezusa rozachodzą się złote kręgi
- ostatni, najszerszy krąg stanowią od prawej ludzie wstępujący do nieba, wchodzący na kryształowe schody, potem w centralnej części obrazu wychodzący z ziemi i ważeni, po lewej stronie spadający w czeluście piekielne, które unoszą się do prawego górnego rogu płótna.
Bibliografia:
http://pl.wikipedia.org/wiki/S%C4%85d_Ostateczny
{ln: Jak analizować obraz}