Pieśń bluźniercza Konrada
Artykuł zawiera interpretację pieśni zemsty zaśpiewanej przez Konrada w więzieniu w klasztorze Bazylianów w 1. scenie III części Dziadów Adama Mickiewicza. Ta pieśń spowodowała opętanie Konrada i jest pierwszym przejawem, że bohater ten wybrał drogę potępieńca.
ADAM MICKIEWICZ, DZIADY III SCENA I PIEŚŃ ZEMSTY - Interpretacja
Jak to wygląda na poziomie dosłownym?
Pieśń leży w grobie, niczym wampir, ale pragnienie krwi sprawia, że wychodzi z tego grobu. Kąsa Polaków, którzy zamieniają się w wampiry i ruszają na Rosjan. Ponieważ pokonani Rosjanie zamienią się w wampiry, Polacy muszą zgodnie z ludowym rytuałem poćwiartować ich ciała, rozdzielić i przybić gwoździami, aby nigdy się nie zrosły. Nie mogą poprzestać jednak na tym, bo trzeba zabić także rosyjską duszę, w tym celu zabierają ją do piekła (sami skazując się na potępienie) i tam pozbawiają ją nieśmiertelności.
Zobacz też: Dziady 3 Pieśń zemsty
Interpretacja fabuły
Konrad, jako poeta do przedstawienia roli swojej poezji używa metafory wampira. Utrata niepodległości, to pogrzebanie ojczyzny i polskiej literatury (ten moment sprawia, że polska sztuka traci wolność i musi służyć sprawie narodowowyzwoleńczej).
Poeta jednak się nie poddaje i w swojej poezji żąda zemsty i zatruwa serca Polaków nienawiścią do cara (zamienia ich w wampiry). Wpaja im pragnienie zemsty (niczym pragnienie krwi u wampirów), które staje się jedyną wartością w ich życiu (i dlatego będą silniejsi). W pieśni zawarta jest niezachwiana pewność w pokonanie Rosjan. Pobici Rosjanie jednak będą chcieli zemsty (też staną się wampirami), dlatego Polacy nie mogą poprzestać tylko na tym, muszą ich rozbić i podzielić na mniejsze kraje i wyzbywając się resztek człowieczeństwa, wymordować wszystkich, którzy mogliby chcieć zemsty (poćwiartować wampira, zabrać jego duszę do piekła i pozbawić ją nieśmiertelności). Dopiero dzięki temu poświęceniu kraj odzyska niepodległość.
Interpretacja Pieśni zemsty
Podobnie, jak w "Konradzie Wallenrodzie" A. Mickiewicz pokazuje, że walka za ojczyznę ma swoją cenę. Aby Polska miała szansę na zwycięstwo, każdy walczący musi zapomnieć o swojej śmiertelności, zrezygnować ze swego człowieczeństwa i niepodległość uczynić jedyną wartością w swoim życiu. Tylko wtedy nie cofnie się, kiedy będzie trzeba dokonywać strasznych czynów lub zginąć.
Możemy też z tej pieśni wyczytać, jakie według Mickiewicza zadania spoczywają na polskiej literaturze. Według wieszcza polska literatura ma motywować do walki, zwiększać zapał i wiarę w zwycięstwo.
Ta pieśń odgrywa ważną rolę w kreacji bohatera. W prologu Duch pokazywał, że to człowiek decyduje o swoim przeznaczeniu i że ma wielką moc. Tuż przed tą pieśnią Konrad staje w obronie Maryi, gdy Jankowski śpiewa swoją bluźnierczą piosenkę (),co wskazywałoby, że wybrał właściwą ścieżkę, o którą modliła się jego matka, o którą Archanioł i duchy z prawej strony walczyli. Teraz wykonując Pieśń Zemsty Konrad przeczy tej drodze i pokazuje, że wybrał drogę potępieńca i grzesznika.
Konteksty:
- Ludowe wyobrażenia wampirów i metody walki z nimi
- liryka tyrtejska począwszy od "Rzecz to piękna" Tyrtajosa
- Walter Alf z Konrada Wallenroda A. Mickiewicza również poświęcił wszystko dla swojej ojczyzny (miłość kobiety, szczęście osobiste, moralność, szansę na zbawienie)
- Dante wędrujący przez piekło, Orfeusz, Herkules, w Hadesie
- Religia chrześcijańska – wyobrażenie zaświatów, duszy, zbawienia/potępienia
- Konwencja literacka – śpiewak=poeta, pieśń= wiersz